Tussen slim werken, boodschappen thuisbezorgen en online betaalrekeningen overkomt het velen dat we niet meer door de straten van ons huis dwalen en niet meer die losse gesprekken aangaan die tot een paar jaar geleden deel uitmaakten van de dag. Een bespiegeling over het weer met de supermarktbediende, een praatje met de bankmedewerker.
We hebben de neiging om te denken dat een praatje maken met mensen die geen familie, vrienden of collega's zijn, te verwaarlozen is in de balans van iemands bestaan, maar dat is niet het geval. Praten met vreemden verrijkt ons: we leren informatie, we scherpen onze gevoeligheid aan, we komen in contact met nieuwe werelden en in sommige gevallen halen we er kleine vreugden uit.Buurtgeluk, zeg maar.
Ze beïnvloeden de stemming
Bob Waldinger, professor in de psychiatrie aan Harvard, legt in zijn nieuwste boek, The Good Life, dat net uit is in de Verenigde Staten, uit hoe belangrijk het voor mensen is om een netwerk te hebben van terloopse kennissen en zelfs volslagen vreemden, gedefinieerd in de sociologie "zwakke banden" . Minimale interacties, zo schrijft hij, kunnen de stemming beïnvloeden en bijdragen aan een groter gevoel van welzijn, zoals blijkt uit een onderzoekslijn die al sinds de jaren zeventig loopt.
De zinnen die we uitwisselen, moeten worden opgewarmd door een beetje vriendelijkheid, door een paar glimlachjes. Waldinger raadt aan om te pauzeren om te praten met de mensen die we tegenkomen: de conciërge vragen hoe zijn dag verloopt, de trots van een moeder plagen door haar kind te waarderen, relaties aangaan met buren, praten met andere trampassagiers.Het is waar dat het aangaan van een gesprek ook intimiderend kan zijn, maar men moet er volgens de psychiater moeite voor doen, omdat het een lonend aspect van het sociale leven is.
Degene die met vreemden praat, is slimmer
Een nieuwe studie suggereert dat we vaak het leerpotentieel onderschatten dat gepaard gaat met zwakke banden: onderzoekers van de Wisconsin School of Business en de University of Chicago hebben ontdekt dat het missen ervan neerkomt op het afsnijden van een verscheidenheid aan potentiële informatie die samen en op de lange termijn maken ze ons slimmer, creatiever en bewuster van de werkelijkheid (de analyse verscheen afgelopen augustus in het tijdschrift Proceedings van de National Academy of Sciences). Zelfs een vluchtige verbinding kan een grote impact hebben of gewoon leuk zijn. Iedereen heeft een verhaal en er zijn verhalen die ons leven veranderen.
Er is een wereld onder het huis
In zijn essay Urbania, voor Laterza, reflecteert de architect Stefano Boeri op het systeem van "meervoudige gemeenschappen" .Er is een soort sociaal kapitaal in kleine dorpen of buurten dat ons in staat stelt onze cultuur te verbreden door in dialoog te gaan met mensen van verschillende afkomst, taal en gedrag. Eenzaamheid als massaverschijnsel moet worden afgezet tegen het scala aan relaties dat een stad kan bieden.
De socioloog Édouard Glissant ontwikkelde het concept van globaliteit, «een dimensie van complexiteit van de wereld in elk land, in elk dorp» in elke lokale ruimte. Deze wereld thuis is het tegenovergestelde van globalisering, van "technocratische globalisering, van de uitbreiding van informatienetwerken, ideeën en goederen over de hele planeet" . Terwijl globalisering de neiging heeft om te nivelleren, te standaardiseren, is globaliteit een samenvoeging van culturen die worden geleefd met respect voor diversiteit, het is "een vruchtbare relatie tussen de archipel van individualiteiten en de grote zee van de gemeenschap" , zoals Boeri schrijft.
Tegengif.webp tegen eenzaamheid
Uiteindelijk is de buurt of het platteland een tegengif.webp voor isolatie. «Onze behoefte aan gezelligheid lijkt net zo fundamenteel als die om onszelf te voeden», schrijft de neurowetenschapper Michela Matteoli in haar bestseller Het talent van de hersenen (Sonzogno).
«Sommige onderzoekers van het Massachusetts Institute of Technology betrokken 40 deelnemers en onderwierpen hen aan twee sessies experimenten. (). Welnu, de resultaten, gepubliceerd in het prestigieuze tijdschrift Nature Neuroscience, maakten het mogelijk om te concluderen dat isolatie vergelijkbaar zou kunnen zijn met stress door vasten. Toen de sociaal geïsoleerde proefpersonen foto's zagen van mensen die met elkaar in interactie waren, werd een "hunkeringsignaal" in hun hersenen geactiveerd, vergelijkbaar met het signaal dat werd geproduceerd bij degenen die na het vasten werden blootgesteld aan foto's van voedsel. Vanuit evolutionair oogpunt daarentegen vormen zowel isolatie als ondervoeding bedreigingen voor het voortbestaan.
Te eenzaam zijn verhoogt chronische stress. "Als gevolg hiervan is er een toename van de cortisolspiegel" , vervolgt Matteoli, die het Neuroscience Institute van de CNR leidt en verantwoordelijk is voor het Humanitas Neuro Center. "Als het hormoon in overmaat wordt geproduceerd, heeft het een nadelig effect op cognitieve processen en kan het ook een rol spelen bij het versterken van ontstekingen" .
Door gegevens over de afgelopen decennia te vergelijken, hebben onderzoekers geconcludeerd dat genegenheid de sleutel tot een gelukkig (en langer levend) bestaan is, maar dat de melkweg van jonge individuen ook een rol speelt in ons universum van kleine vreugden, oud, raar of dapper die kans op onze straten zet.
Eliana Liotta is journalist, schrijver en wetenschapspopularisator. Op iodonna.it en op de belangrijkste platforms (Spreaker, Spotify, Apple Podcast en Google Podcast) vind je zijn podcastserie Il bene che mi voglio.
GA NAAR DE PODCAST
